PKW UNIFIL

Od 1978 r. obszar mandatowy na północ od rzeki Litani obsadziły Tymczasowe Siły Zbrojne ONZ w Libanie ? UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon ). Misję powołano w związku z powtarzającymi się atakami na Izrael przeprowadzanymi z tej części Libanu przez Organizację Wyzwolenia Palestyny. W odpowiedzi Izrael najechał na Liban i rozpoczął okupację tych obszarów. Aby zapewnić bezpieczeństwo i czuwać nad wycofywaniem się Izraelczyków, Rada Bezpieczeństwa ONZ 19 marca 1978 r. podjęła decyzję o powstaniu UNIFIL. Miały one na celu potwierdzenie wycofania sił Izraela z Libanu, przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa w rejonie, a także pomoc rządowi Libanu w sprawowaniu efektywnej władzy.

W kwietniu 1992 r. Polacy przejęli od wycofujących się Norwegów i Szwedów szpital polowy misji wyposażony w 30 łóżek.. Zadaniem polskiego personelu było zapewnienie stałej opieki medycznej i dentystycznej personelowi UNIFIL, w sumie 6 tysiącom ludzi.

W dniu 15 kwietnia 1994 r. Polska wystawiÅ‚a tu kolejnÄ… jednostkÄ™ – Batalion Logistyczny ? POLLOG, który z funkcjonujÄ…cÄ… dotychczas placówkÄ… medycznÄ… utworzyÅ‚ PKW UNIFIL. Głównym zadaniem POLLOG-u w Libanie byÅ‚ transport żywnoÅ›ci, paliwa oraz innych materiałów z Izraela i Libanu do magazynów Kwatery Głównej. Polakom podlegaÅ‚a też Centralna SkÅ‚adnica Zaopatrzenia misji. Oficerowie WP peÅ‚nili ponadto funkcje na stanowiskach sztabowych w Kwaterze Głównej UNIFIL, tak jak poprzednio w UNEF II i UNDOF.

W dniu 1 kwietnia 1995 r. stanowisko Dowódcy SiÅ‚ UNIFIL, wówczas drugiej co do wielkoÅ›ci misji ONZ w Å›wiecie, objÄ…Å‚ gen. bryg. dr StanisÅ‚aw F. Woźniak. Sekretarz generalny ONZ wiÄ…zaÅ‚ z tÄ… nominacjÄ… nadziejÄ™ na skutecznÄ… reformÄ™ misji. Niezwykle trudne zadanie zostaÅ‚o wykonane, a przedstawione przez polskiego generaÅ‚a propozycje – zaakceptowane przez RadÄ™ BezpieczeÅ„stwa ONZ.

To jednak nie realizacja zadań administracyjnych spowodowała, że działalność gen. S. Woźniaka przeszła do historii misji ONZ. Polskiemu dowódcy sił UNIFIL przyszło dowodzić siłami ONZ w momencie rozpoczęcia przez wojska izraelskie IDF ofensywy przeciwko bazom Hezbollachu znanej jako operacja ?Grona Gniewu?. Działania wojenne zmusiły tysiące osób do ucieczki na północ kraju. Doszło do tragedii. Sprowokowana przez Hezbollach artyleria izraelska ostrzelała posterunek UNIFIL w miejscowości Kaana, obsadzony przez batalion z Fidżi. Schronili się tam uchodźcy i to oni ucierpieli najbardziej: zginęło 102 osób a 120 odniosło rany.

Polski kontyngent rozbudowywał się. Od czerwcu 1996 do lipca 2001 r. w miejscowości Jwayya funkcjonowało Zgrupowanie Pododdziałów Inżynieryjnych ? ZPI (występujące w nomenklaturze ONZ jako POLENGCOY ? Polska Kompania Inżynieryjna). Jego głównym zadaniem było zabezpieczenie inżynieryjne całości sił UNIFIL (rozminowanie, likwidacja niewybuchów, niewypałów oraz materiałów niebezpiecznych, utrzymywanie w 15 minutowej gotowości do użycia patrolu rozminowania).

W dniu 1 czerwca 1996 r. rozwiniÄ™to kolejny polski pododdziaÅ‚ – Zgrupowanie Pododdziałów Remontowych (w nomenklaturze UNIFIL zgrupowanie wystÄ™powaÅ‚o pod nazwÄ… PMC ? Polish Maintenance Company). Do obowiÄ…zków żoÅ‚nierzy zgrupowania należaÅ‚a naprawa i obsÅ‚uga pojazdów, generatorów prÄ…dotwórczych, pomp wodnych, dystrybutorów paliwa oraz innego sprzÄ™tu, bÄ™dÄ…cego na wyposażeniu misji.

W 2001 r. w ramach redukcji sił UNIFIL, ulegał zmniejszeniu także polski kontyngent. W październiku 2005 r. Polacy przekazali Szpital Polowy UNIFIL. Jednakże wybuch kolejnego konfliktu na Bliskim Wschodzie ? pomiędzy Izraelem a libańskim Hesbollahem w 2006 r. spowodował zwiększenie liczby personelu UNIFIL do 15 000 żołnierzy. Hiszpańsko ? polska inicjatywa spowodowała utworzenie batalionu piechoty zmotoryzowanej z polską kompanią manewrową. Batalion ten sformowany został w drugiej połowie kwietnia 2007 r. Grupa 80 żołnierzy POLLOG-u oraz kompania manewrowa tworzyły ostatnią XXXI zmianę PKW UNIFIL. Polacy opuścili obszar mandatowy 27 października 2009 r.

Grzegorz Ciechanowski

Lista publikacji poruszajÄ…cych tematykÄ™ misji PKW UNIFIL:

• Polska w operacjach pokojowych Operacje pokojowe ONZ
  Jerzy Markowski
  Warszawa 1994
• Pokojowe misje Wojska Polskiego Bibliografia
  Ministerstwo Obrony Narodowej Centralna Biblioteka Narodowa, Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ
  Warszawa 2003
• Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990 – 1999
  Grzegorz Ciechanowski
  Toruń 2010
• Polacy w sÅ‚użbie pokoju 1953 – 2003
  Andrzej Zasieczny (red.)
  2003