POLACY W OPERACJI ?ENDURING FREEDOM?

Utworzenie koalicji sojuszniczej

Po atakach przeprowadzonych 11 września 2001 r. przez terrorystów Al-Kaidy światowej organizacji terrorystycznej stworzonej przez Saudyjczyka Osamę bin Ladena, na Word Trade Center i Pentagon w USA uwaga świata skupiła się na Afganistanie, gdzie mieściło się centrum działań Al-Kaidy. Prezydent George Bush oraz jego doradcy odwołali się do V punktu Traktatu Waszyngtońskiego, który przewiduje, że akt agresji wobec jednego członka sojuszu oznacza akt wojny z całym sojuszem Północnoatlantyckim.

Sytuacja w Afganistanie

W Afganistanie od 1994 r. ścierały się dwie siły polityczno-religijne. Byli sojusznicy z okresu radzieckiej interwencji popadli w konflikt. Po jednej stronie znajdowali się głównie pasztuńscy talibowie (określenie to oznaczało: studenci ? islamiści), zwolennicy dosłownej interpretacji Koranu. Z drugiej strony mużahedini, bojownicy wywodzący się z wielu plemion i narodowości, zwolennicy nieco bardziej liberalnego rozumienia świętej księgi muzułmanów. Ci pierwsi, mieli sojusznika nie tylko w osobie bin Ladena, ale również silnych popleczników, plemiennych braci Pasztulów żyjących w Pakistanie. Ostatni musieli liczyć na siebie samych, dlatego od 1994 r. przegrywali. Głównym oponentem talibów był Tadżyk, gen. Ahmad Szah Massud, znany jako Lew Panshiru, bohaterski przywódca mudżahedinów w walce z armią radziecką. Zginął z rąk ludzi bin Ladena 9 września 2001 r.

Operacja ?Trwała Wolność?

Dnia 7 października 2001 r. rozpoczęła się operacja pod kryptonimem ?Trwała Wolność? – ?Enduring Freedom? (OEF). Kierowało nią amerykańskie Dowództwo Centralne (CENTCOM ? Central Command) z siedzibą w bazie Tampa na Florydzie. Koalicja antyterrorystyczna pod przywództwem USA, nie podlegającą strukturom NATO, wysłała do przeprowadzenia bezpośrednich działań zbrojnych na terenie Afganistanu niewielkie oddziały lądowe, głównie sił specjalnych, zapewniły też potężne wsparcie powietrzne. Operacja nie mogłaby funkcjonować bez efektywnie działającego zaplecza logistycznego oraz komponentu morskiego (część ataków była przeprowadzona od strony morza, m.in. przy użyciu pocisków samosterujących Tomahawk).

Główny ciężar walk na lądzie przejęły na siebie wojska Sojuszu Północnego. Liczyły one ok. 20 tys. bojowników. Były to głównie oddziały milicji plemiennych złożone głównie z afgańskich Tadżyków, Uzbeków i Chazarów. Siły talibów szacowano na 45-76 tys. osób oraz ok.12 tys. bojowników-cudzoziemców z Al-Kaidy.

Pierwsza faza operacji rozpoczęta 7 października 2001 r. trwała do końca roku. 23 grudnia w Afganistanie przejął władzę tymczasowy rząd Hamida Karazja, jak się miało wkrótce okazać, groteskowy: skorumpowany i ograniczony swoim działaniem do okolic Kabulu. Głównym celem operacji ?Enduring Freedom? było pokonanie sił talibów i obalenie ich władzy.

W grudniu 2001 r. wojska Sojuszu Północnego rozpoczęły bitwę o obszar Tora Bora, kompleks jaskiń górach Safed Kohwe wschodnim Afganistanie. Była to wówczas ostatnia, główna siedziba talibów i bojowników al-Kaidy. W walkach o ich rozbicie wzięły udział wojska sojuszu – oddziały milicji plemiennych wspierane przez komandosów sił specjalnych USA (głównie operatorów ?Delty?, brytyjskich komandosów z SBS (Special Boat Sernice) oraz operatorów niemieckich oddziałów specjalnych KSK (Kommando Spezialkräfte). Pięć dni później zdobyto ostatnią jaskinię, ale część oddziałów przeciwnika oraz przywódcy talibów i al-Kaidy zdołali bezpiecznie wycofać się do Pakistanu.

Druga faza operacji OEF trwała kilka lat, od grudnia 2001 r. do 5 października 2006 r. Początkowo celem operacji było kontynuowanie poszukiwania i eliminowania pozostałych sił przeciwnika. Tymczasem pobici talibowie oraz członkowie Al-Kaidy nie zrezygnowali z walki, a ich zdziesiątkowane oddziały na przełomie stycznia i lutego 2002 roku rozpoczęły przegrupowanie.

Kulminacyjnym momentem działań sił sojuszniczych w tym okresie była operacja ?Anakonda?, przeprowadzona na wiosnę 2002 r. Po okresie względnej stabilizacji w latach 2003-2004, spowodowanej znacznym osłabieniem sił talibów, liczba prowadzonych akcji militarnych od 2005 r. wzrastała w miarę odbudowy ich potencjału.

Równolegle z działaniami w ramach ?Enduring Freedom? od grudnia 2001 r. operację stabilizacyjną prowadziły Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa ? ISAF (International Security Assistance Force). Ich celem było szkolenie afgańskiej armii, wspieranie władz centralnych w zapewnieniu bezpieczeństwa i stabilizacji oraz wsparcie w odbudowie kraju ze zniszczeń. W sierpniu 2003 r. dowodzenie nad operacją ISAF objęło NATO.

Dotychczasowe dowództwo wojsk koalicji OEF na obszarze odpowiedzialności misji (Combined Forces Command ? Afghanistan) uległo likwidacji, a jednostki (w tym Polski Kontyngant Wojskowy), które dotychczas mu podlegały przeszły częściowo pod nowe Wschodnie Regionalne Dowództwo ISAF ? RC-E (Regional Command ? East). Tym samym operacja ?Enduring Freedom? w dotychczasowym kształcie została zakończona. Działania w jej ramach nadal kontynuowano, ale cele i sposoby działania wojsk w tej operacji uległy częściowej zmianie.

Polacy w ?Enduring Freedom?

Na prośbę Amerykanów, Polska potwierdziła swój udział w operacji ?Enduring Freedom? 22 listopada 2001 r. Niezwłocznie rozpoczęło się 3-miesięczne szkolenie 300-osobowego kontyngentu, z którego 16 marca 2002 do Afganistanu dotarło ok. 100 logistyków, saperów i ochraniających ich operatorów GROM. Zostali oni dyslokowani w Camp White Eagle (Obóz Biały Orzeł) w wielkiej bazie Bagram w prowincji Parwan. Polskie kontyngent tworzył – Polish Task Force 1 (Zgrupowanie nr 1 Polskich Sił Zadaniowych).
Polacy w zasadzie nie opuszczali bazy i obszaru wokół niej, a ich zadania polegały na:

odbudowie infrastruktury bazy, lotniska i miasta;
rozminowaniu terenu wokół bazy;
zabezpieczeniu wojsk koalicyjnych na wypadek ataku chemicznego;
zabezpieczeniu logistycznym wojsk polskich i sojuszniczych.

Operatorzy GROM byli odpowiedzialni za ochronę polskiej bazy, jak również kwatery głównej wojsk amerykańskich w Afganistanie oraz zabezpieczali pobyt dyplomatów w Bagram. Ponadto komandosi uczestniczyli w patrolach m.in. w dolinie Pandższiru oraz w okolicach miasta Mazar-i Szarif.

W skład Zgrupowania nr 2 kontyngentu wchodził okręt wsparcia logistycznego, ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, ze składu 8. Flotylli Obrony Wybrzeża. W dniu 10 lipca 2002 jednostka dowodzona przez kmdr. ppor. Jacka Rogalskiego z 50 ludźmi na pokładzie opuściła port wojenny w Świnoujściu. W czasie trwającej 14 miesięcy misji okręt przebył 27 tysięcy mil morskich, z czego 27 tys. w trakcie morskiej części operacji ?Enduring Freedom? (oraz 7 tys. na rzecz operacji ?Iraqi Freedom?). Jednostka wzięła udział w 34 misjach bojowych występując w składzie trzech międzynarodowych zespołów bojowych. Główne zadania okrętu dotyczyły początkowo wsparcia logistycznego sił operacyjnych. Szybko okazało się że ?Czernicki? może wystąpić w roli pływającej platformy dla oddziałów sił specjalnych. No pokładzie polskiego okrętu przebywały zaokrętowane grupy uderzeniowe sił specjalnych US Navy, i US Marines, jednostek specjalnych Królewskiej Marynarki Wojennej Australii oraz płetwonurków z Grup Specjalnych Marynarki Wojennej Formoza, morskich komandosów z Gdyni. Wszystkie operacje prowadzone były w stanie najwyższego stopnia alarmu i z wykorzystaniem uzbrojenia okrętowego. W dniu 7 lipca załoga ?Czernickiego? uratowała ludzi z tonącego kuwejckiego kutra rybackiego. Była to czwarta akcja ratownicza wykonana przez polskich marynarzy podczas operacji OEF.
25 kwietnia 2006 r. w bazie Białego Orła w Bagram odbyła się uroczystość przekazania dowodzenia pomiędzy kończącą swoją misję X zmianą kontyngentu ?Enduring Freedom? i rozpoczynającą swoją misję I zmianą PKW Afganistan (ISAF).

Zaangażowanie polskiego kontyngentu w operacji ?Enduring Freedom? miało zatem znaczenie bardziej polityczne jak militarne. Polacy, odbywali względnie bezpieczną służbę, nie licząc działań komandosów i zagrożenia spowodowanego rozminowaniem wielkiej, dobrze chronionej bazy wojskowej. Nie poniesiono wówczas żadnych ofiar, bezpośrednie zagrożenie życia żołnierzy miało nadejść jednak niebawem, kiedy rozpoczęli działalność w szeregach ISAF.

Grzegorz Ciechanowski

Lista publikacji poruszających tematykę misji w Afganistanie:

AFGANISTAN MILITARNY I POZAMILITARNY WYMIAR STABILIZACJI.
Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej 12 kwietnia 2007 r.
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ
Grom.pl
Jarosław Rybak
Warszawa 2004

Jedna odpowiedź na „POLACY W OPERACJI ?ENDURING FREEDOM?”

io pisze:

28 kwietnia 2017 o 22:58

„25 kwietnia 2006 r. w bazie Białego Orła w Bagram odbyła się uroczystość przekazania dowodzenia pomiędzy kończącą swoją misję X zmianą kontyngentu Enduring Freedom i rozpoczynającą swoją misję I zmianą PKW Afganistan (ISAF).”

aktualizujemy!!! 25 kwietnia 2007 roku !!!

Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Komentarz

Nazwa *

E-mail *

Witryna internetowa

Page not found - Sweet Captcha

Error 404

It look like the page you're looking for doesn't exist, sorry

Sweet Captcha is about living the sweet life. I’m Alexa and I’m all about travel, life, design, blogging, business, marketing and more. There is a lot to life and I don’t think you should put yourself in a box.